Модун Эр Соҕотох - стр.036

Сытыы харахтаах сынтарыйдын, Этэҥҥэ эргиллэн кэлэҥҥин, Иэримэ дьиэни иччилээҥҥин. Ыал буолан, Ыччат ууһатан көрсөөрүүй, Уруй-хоруй буоллу-ун», — диэн Алҕаан кэбиспитэ. (Ноо!) Ол кэнниттэн Хаҥкыйар хаалдьыгар дылы Харыады маҥаас ат сылгы Тус иннигэр кэлэн туран, Тойуктаах-ырыалаах Буола турбута эбитэ үһү. (Ноо!) (Ат ырыата:) «Анньы-ыһаҕы, анньыһаҕы Эминэ баҕас тугуйбуна, Хаҥкыйаахтыыр хаалдьыгар дылы Харыадына маҥааспына аттардаахый Харыадьылаан Бэргэмминэ Тускулардаах бэйэлэргэр Тоҥнууруга күөннэриккэр Доро-обуйа буоллунугуй! Анньы-ыһаҕы, анньыһаҕы! Эминэ да тугуйбуна, Туохтаах буолан тойугурдуҥ, Ханныктардаах буолуталаан, Саҥа баҕас аллайаҥҥын Алтан чуораан айахтаргын Амалыйдыҥ диэхийиктээн, Ыйыппалыыр буолларгын да, Чэйиий, нойоон, Эннииригэ бэйэлэрдээх киһикээни Утарыта көрүтэлээн, Уоннууруга хонуктарга Утарыта туруталыыр Аҕыйаҕа буолуо, нойон, Алларааҥы дойдукайым Арсан дьааман айахтардаах, Далан хапсыыр далаҕайдаах Ааттаах бииһин уустарыгар Албаһыгар хаптарыаҕыҥ, Ону баҕас сэрэнээриий. Нойоннуура уолчааным,	пусть губящие острые взоры притупятся, благополучно вернувшись, уютный дом обоснуй, семьею обзаведись, потомство постарайся умножить, да будет уруй-хоруй», — так говоря, благословила его. (Ноо!) После этого черный конь с белою головой до изгиба шеи перед ним вдруг предстал и, запев-заржав, стоял, говорят. (Ноо!) (Песня коня:) «Анньы-ысагы, анньысагы! Ты ли, Харыаджылаан Бэргэн ли, владеющий черным конем с белой головой до изгиба шеи, тебе ли, прославленному, перед твоей ли крепкой грудью [стоя], "здравствуй!" говорю. Анньы-ысыгы, анньысагы! "Кто же это такой запел?" — если спросишь, "с чем придя, речь завел, ртом, как медный колокольчик, растрезвонился, мол?" — если спросишь, [отвечу:] ну-ка, нойоон, тебе, такому молодцу, противоборствуя, в. течение десяти дней в поединке устоять немногие могут, наверно, нойон, но [кому-то] из племени Нижнего мира с кровожадной пастью, с загребущими ручищами, с дурной славой на обман можешь попасться — этого остерегайся. Нойоон, паренек мой,
Тэргэн куйаар кулгаахпынан Онтон-мантан Оттуур-мастыыр иччититтэн Иститэлээн турардаахпын. Сарыадыман Куокаллалыыр барахсаны Алларааҥҥы дойдуларга Уоран-талаан барыталаан, Олохторун олоҕой-солоҕой* туппуттара. Туппуттара дииллэр этэ. Онон баҕас Оттордоохуй оронугар Олороруҥ саарбах буолуо. Сэптиир курдук сэрэнээхтээр, Охтуур курдук оҥостоохтоор, Чэйиий, нойоон, Оллуур кимий диэтэххинэ, Таастыырыга Кудустайа Бухатыырдыыр диэхийиктээн, Үөһээҥҥилиир улуукалыыр Бухатыыры умсарбыта Отут сылтан орто баҕас, Тэги-иллиирэ дойдулартан Тэҥнээхтэр да тиксиһэргит буолаахтыаҕа, Холлууруга дойдулартан Холоонноохтор булсуһаргыт буолаахтыаҕа. Ыйааһыҥҥа уурдахха да, Кэлтэгэйдээн барбат ини, Акка баҕас ыыртахха да, Аҥардастаан түспэт Дьоннор буолуохтыаххыт. Чэйи-ийбинэ, Минниир диэтэх Соноҕостуур сылгыбына Этэрбинэ эттиир нуурай тыллаҥыкпын Иккибинэ иэдэстэйгэр Илдьэ турар, Тэргэн куйаар кулгааххынан Иститэлээн турууй, баҕас, Анньы-ыһа анньыһаҕы, анньыһаҕы», — дии турбута. (Ноо!) Ол курдук Хаҥкыйар хаалдьыгар диэри Харыады маҥаас аттаах Харыадьылаан Бэргэн	огромными ушами своими здесь ли, там ли от духов трав и деревьев мне доводилось слышать: Сарыадыман Куо-бедняжку, в Нижний мир, похитив-украв, увели, мол, жизнь расстроили, мол, нарушили, говорят. Поэтому на ее ложе с мягкими травами вряд ли тебе сидеть придется. Как самострел, настороже будь, как стрела, наготове будь. Ну-ка, нойоон, "кто же похитил?" — спросишь [отвечу:] богатырь по имени Таас Кудустай, более тридцати лет назад великого богатыря Верхнего мира одолевший ведь. Из дальних стран равные, сойдетесь, видимо, из дальних земель достойные, повстречаетесь, видимо, хоть на весы положить — на одну сторону не перетянете, хоть на коня навьючить — на один бок не перетянете — вот такие вы люди ведь. Ну-ка, то, о чем я, славный молодой конек, мясистым мягким языком тебе рассказал, не отворачиваясь, выслушай, навсегда запомни, большими своими ушами вслушайся-ка, анньы-ыса анньысагы, анньысагы! — сказал. (Ноо!) Вот так Харыаджылаан Бэргэн, владеющий черным конем с белою головой до изгиба шеи,
Хаҥка дьолуо ыҥыырыгар Харалдьыктан көппүт Хара улардааҕар хапсаҕайдык Хатана түспүтэ, Токутар улар курдук Чоноччу олорон кэбиспитэ. Харыады манаас ат сылгытын Куус гына кымньыылаабыта, Ол курдук омуннаахтык айаннаан, Үүнэр мас таҥнары сыыйыллар Түтүм дьүккүөр холорук төргүүлэнэн, Аҕыс таталҕалаах Ала дьалхаан холорук аргыстанан, Сааллар чаҕылҕан дуксуурданан, Сүүллэр этин дьөһүөлдьүттэнэн, Субу курдук айаннаан испитэ. (Ноо!) Күһүҥҥү бөҕөтүн Өксүөнүнэн өйдөөн, Сааскы бөҕөтүн Хахсаатынан билэн, Кыһыҥҥы бөҕөтүн Кырыатынан билэн, Сайыҥҥы бөҕөтун Самыырынан билэн, Дьүккүөрдээх айаны айаннаан, Тымныы хонугу хонон, Субу курдук айаннаан испитэ. Тоҕус уон буомнары Туораталаабыта, Сэттэ уон дьибилгэттээх Тоҕус биттэхтээх Суол ийэ хотуну туораабыта. (Ноо!) Ол истэҕинэ Арай биир бириэмэҕэ Өйдөөн-дьүүллээн көрбүтэ, Иҥнигэр-кэннигэр эриэн үөн курдук Түллэҥнииргэ дылы гыммыта. Иҥнигэр-кэннигэр күөх уот Сардыргыырга дылы гынар. Ол кэнниттэн арай туох эрэ Ырыалаах-тойуктаах буола-буола, Атын кутуругар эйэҥэлиир курдук гыммыта. (Ноо!)	в крепкое свое седло, проворней, чем черный глухарь, взлетевший с весенней проталины, ловко вскочил, подобно токующему глухарю, откинув голову, горделиво уселся. Черного своего коня с белою головой со свистом плетью хлестнул — тот стремительно в путь пустился, вершины растущих деревьев до земли стали стелиться, — таким сильным вихрем сопровождаемый, в восьми местах спутанным черно-белым вихрем сопутствуемый, будто сверкающей молнией сопровождаемый, будто грозными громами ведомый, вот так он ехал. (Ноо!) Множество осеней по ненастью узнавая, множество весен по холодным заморозкам ощущая, множество зим по снежной пороше распознавая, множество лет по дождю узнавая, трудный путь держа, в лютый холод не останавливаясь, — вот так он путь продолжал. Девяносто преград он одолел, с семьюдесятью преградами, с девятью коварными переходами госпожу мать-дорогу преодолел он. (Ноо!) Когда так ехал, вдруг однажды стал внимательно всматриваться: спереди-сзади будто змея извиваться стала, спереди-сзади будто бы синий огонь зашипел, после этого вдруг что-то запело-заговорило будто бы, у хвоста коня что-то замельтешило вроде бы. (Ноо!)